Các ý chính

·         Dữ liệu mới nhất cho thấy thị trường việc làm ở Mỹ vẫn kiên cường, với tốc độ tăng trưởng việc làm tăng lên trong tháng 11 và tỷ lệ thất nghiệp giảm thấp.

·         Tăng trưởng tiền lương tiếp tục chậm lại nhưng vẫn tăng 4% kể từ năm ngoái.

·         Mặc dù có những dấu hiệu cho thấy thị trường việc làm có thể đang bị thắt chặt, nhưng dữ liệu gần đây nhất có thể làm giảm kỳ vọng rằng Cục Dự trữ Liên bang có thể sớm bắt đầu giảm lãi suất ngắn hạn.

Trong báo cáo của Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ đã thông báo rằng 199.000 việc làm mới đã được thêm trong tháng 11, vượt quá mong đợi của các nhà phân tích. Tỷ lệ thất nghiệp giảm từ 4,0% trong tháng 10 xuống 3,7% trong tháng 11, vẫn kéo dài gần mức thấp nhất trong 50 năm.¹

Thị trường lao động là trọng tâm chính của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) trong nỗ lực chống lạm phát dai dẳng. Các quan chức Fed đã nhấn mạnh rằng để đạt được lạm phát thấp hơn thì mục tiêu là làm chậm tốc độ tăng lương. Báo cáo việc làm mới nhất cho thấy tiến bộ vừa phải trong việc đạt được mục tiêu của Fed, với mức tăng lương giảm từ 4,1% trong tháng 10 xuống 4,0% trong 12 tháng kết thúc vào tháng 11.¹

Một nhà phân tích thị trường đã dự đoán khả năng phục hồi của thị trường việc làm, nổi bật là tỷ lệ thất nghiệp luôn ở mức thấp và tăng trưởng việc làm vững chắc, được coi là một trong những động lực chính của một nền kinh tế mạnh mẽ đáng ngạc nhiên. Theo một số nhà phân tích thị trường dự đoán thì năm 2023 sẽ diễn ra một cuộc suy thoái nhưng nhờ chi tiêu tiêu dùng lành mạnh, một phần nhờ cải thiện tiền lương, kinh tế vẫn tiếp tục tăng trưởng.

Những xu hướng gần đây cho chúng ta biết gì về hướng đi của thị trường việc làm? Fed có thể phản ứng thế nào trước những xu hướng này khi điều chỉnh chính sách tiền tệ để giảm lạm phát? Thị trường việc làm ngày nay có cung cấp hướng dẫn nào cho các nhà đầu tư khi họ đặt ra những kỳ vọng trong tương lai không?

Tăng trưởng việc làm – vững chắc nhưng chậm lại

Tăng trưởng việc làm nhanh chóng là một đặc điểm của nền kinh tế trong suốt năm 2021 và 2022. Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ báo cáo rằng bảng lương phi nông nghiệp tăng trung bình 605.000 vào năm 2021. Tốc độ này chậm lại nhưng vẫn rất ấn tượng, với mức tăng trưởng việc làm trung bình là 399.000 mỗi tháng trong 2022. Năm 2023, tốc độ tăng trưởng việc làm mới chậm lại đáng kể nhưng vẫn tiếp tục thể hiện sự ổn định. Trong 11 tháng kết thúc vào tháng 11, mức trung bình hàng tháng giảm xuống còn 232.800

Tỷ lệ thất nghiệp 3,7% được báo cáo vào tháng 11 là mức giảm so với tỷ lệ thất nghiệp 3,9% của tháng 10 và chỉ thay đổi khiêm tốn so với mức thấp gần đây nhất là 3,4% đạt được vào tháng 4 năm 2023. Sức mạnh đáng kinh ngạc của thị trường việc làm trước những nỗ lực của Fed nhằm tăng trưởng kinh tế chậm đóng một vai trò lớn trong việc giữ cho nền kinh tế đi đúng hướng, vì chi tiêu tiêu dùng đã thúc đẩy tăng trưởng kinh tế tổng thể. Tổng sản phẩm quốc nội (GDP), thước đo sản lượng kinh tế của quốc gia, tăng trưởng với tốc độ hàng năm là 5,2% trong quý 3 năm 2023, tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong hơn hai năm.³

Cơ hội việc làm giảm xuống còn 8,7 triệu vào tháng 10 năm 2023, giảm 800.000 vị trí mở so với cơ hội việc làm trong tháng 9. Đồng thời, 5,3 triệu người Mỹ đang tìm việc làm. Điều đó có nghĩa là vẫn còn gần 1,6 việc làm cho mỗi người thất nghiệp đang tìm việc làm.4 “Thị trường lao động vẫn chưa có nhiều sự yếu kém,” Rob Haworth, giám đốc chiến lược đầu tư cấp cao tại U.S. Bank Wealth Management, cho biết. “Trong thời gian bình thường, chúng tôi thấy có ít hơn một việc làm được mở ra cho mỗi cá nhân thất nghiệp.”

“Cải thiện sự tham gia của người lao động là một cách để giải quyết tình trạng thắt chặt trên thị trường lao động đang thúc đẩy tăng lương.” – Theo Matt Schoeppner, nhà kinh tế cấp cao tại Ngân hàng Hoa Kỳ

Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động được coi là thước đo việc làm quan trọng. Nó đại diện cho tỷ lệ phần trăm dân số hiện đang trong lực lượng lao động. Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động là 62,8% trong tháng 11, một con số ổn định kể từ tháng 8.¹ Matt Schoeppner, nhà kinh tế cấp cao tại U.S. Bank, cho biết: “Cải thiện sự tham gia của người lao động là một cách để giải quyết tình trạng thắt chặt trên thị trường lao động đang thúc đẩy tăng lương”.

Trong khi tình trạng sa thải nhân viên ở một số công ty công nghệ đã gây chú ý trong những tháng gần đây, Haworth cho rằng điều đó không có tác động lớn đến thị trường chung. Haworth cho biết: “Chăm sóc sức khỏe và khách sạn là những yếu tố đóng góp quan trọng hơn vào báo cáo việc làm tổng thể”. Số lượng việc làm tăng nhiều nhất trong tháng 11 thuộc về chăm sóc sức khỏe, việc làm trong chính phủ và sản xuất.¹

Theo dõi phản ứng của Fed

Sức mạnh thị trường việc làm tiếp tục có vẻ đáng ngạc nhiên trước những nỗ lực của Fed nhằm làm chậm nền kinh tế. Fed đã tăng lãi suất mục tiêu quỹ liên bang ngắn hạn từ gần 0% trước tháng 3 năm 2022 lên mức 5,25% đến 5,50% vào tháng 7 năm 2023. Mặc dù có vẻ như lãi suất quỹ liên bang đang gần đạt mức cao nhất trong chu kỳ thắt chặt tiền tệ hiện tại, nhưng câu hỏi lớn hơn tập trung vào thời điểm cắt giảm lãi suất tiềm năng trong tương lai. Sợi dây mà Fed đang đi là phải duy trì lãi suất cao hơn trong bao lâu, được thiết kế để giảm lạm phát mà không gây ra suy thoái kinh tế. Hiện tại, Fed dường như đang giữ nguyên lãi suất mục tiêu của quỹ liên bang và được nhiều người dự đoán sẽ giữ nguyên lãi suất khi ủy ban chính sách của họ họp lại vào tuần này.

Bill Merz, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu thị trường vốn tại U.S. Bank Wealth Management, cho biết: “Sức khỏe của thị trường việc làm là điều chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ”. “Cho đến thời điểm này, người tiêu dùng vẫn ở vị thế vững chắc để duy trì mức chi tiêu, điều này có thể báo hiệu cho Fed rằng cần phải tăng lãi suất nhiều hơn để làm chậm lạm phát hơn nữa”. Sức mạnh liên tục của thị trường việc làm có thể tiếp tục cung cấp cho người tiêu dùng phương tiện để duy trì mức chi tiêu cao hơn, điều này làm tăng nguy cơ lạm phát có thể tồn tại hoặc thậm chí có xu hướng cao hơn. Merz chỉ ra rằng mặc dù lạm phát đã giảm đáng kể so với mức đỉnh giữa năm 2022, nhưng “điều khiến mọi người lo lắng là Fed sẽ phải làm gì để đối phó với đợt lạm phát cuối cùng để giảm xuống mức mục tiêu 2%”. Dữ liệu Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) mới nhất cho thấy tỷ lệ lạm phát hiện tại là 3,7%.⁵

Những thách thức trên thị trường lao động

Theo Haworth, Fed phải đối mặt với một câu hỏi hóc búa do thị trường việc làm tiếp tục mạnh mẽ. “Trọng tâm của Fed là tiền lương sẽ tăng bao nhiêu. Liệu Fed có thể đạt được mục tiêu toàn dụng lao động trong khi giảm lạm phát không?” Haworth hỏi. Tăng trưởng tiền lương chậm lại so với mức của ba năm trước nhưng dường như đã ổn định. Sau khi tăng trưởng với tốc độ 4,4% trong ba giai đoạn 12 tháng liên tiếp kết thúc vào tháng 5, tháng 6 và tháng 7 năm 2023, tốc độ tăng trưởng tiền lương bắt đầu giảm đều đặn, giảm xuống 4,0% trong khoảng thời gian 12 tháng kết thúc vào tháng 11.¹ Con số này vẫn được coi là cao, đặc biệt là so với mức trước đại dịch

Schoeppner lưu ý rằng tốc độ tăng trưởng tiền lương mục tiêu hàng năm của Fed nằm trong khoảng 3,5%. Với tốc độ tạo việc làm gần đây và số lượng việc làm sẵn có vượt xa số lượng công nhân, Schoeppner cho biết chi phí lao động vẫn tăng cao, đây có thể là một yếu tố cần cân nhắc khi Fed cân nhắc các quyết định về lãi suất quỹ liên bang trong tương lai.

Những gì mong đợi trong tương lai

Các nhà đầu tư sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ dữ liệu tăng trưởng việc làm và tỷ lệ thất nghiệp, vẫn ở mức dưới 4% kể từ đầu năm 2022. Một điểm dữ liệu thường xuyên khác cần theo dõi là báo cáo hàng tuần về số đơn xin trợ cấp thất nghiệp ban đầu. Schoeppner cho biết: “Sau khi giảm xuống mức thấp hơn vào tháng 1, số đơn xin trợ cấp thất nghiệp ban đầu trong thời gian ngắn có xu hướng cao hơn một cách có ý nghĩa”. Số đơn xin trợ cấp thất nghiệp ban đầu, dưới 200.000 một tuần vào tháng 1, đạt đỉnh 265.000 vào tháng 6, nhưng đã giảm xuống còn 220.000 vào đầu tháng 12 năm 2023.⁶