Theo CNN Business London: bà Angela Merkel chuẩn bị từ chức Thủ tướng Đức sau 16 năm ngồi trên cương vị này, qua đó đánh dấu sự khởi đầu của một kỷ nguyên mới cho nền kinh tế lớn nhất châu Âu.
Kết quả của cuộc bầu cử hôm Chủ nhật rất khó đoán định và việc thành lập nội các Chính phủ mới có thể mất vài tuần hoặc vài tháng. Nhưng khi mọi thứ dần trở nên ổn định , các cuộc thăm dò chỉ ra rằng Thủ tướng mới có thể là ông Olaf Scholz của Đảng Dân chủ Xã hội Cánh tả, người đã chèo lái nền kinh tế Đức vượt qua đại dịch với tư cách là Bộ trưởng Bộ tài chính trong Liên minh với bà Merkel. Trong khi đó, Đảng Xanh cũng có thể tăng gấp đôi số ghế của họ trong Quốc hội.
Đảng SPD của ông Scholz và Đảng Xanh cũng có thể hợp tác với Đảng Dân chủ Tự do, qua đó có đủ quyền lực để chuyển chương trình nghị sự kinh tế của đất nước về phía Đảng SPD. Các loại thuế và tiêu dùng có thể bị tăng lên khi các nhà lãnh đạo giảm một nửa chính sách số hóa và môi trường, trong khi các cảnh báo về việc gia tăng nợ công có thể chậm lại.
Theo Carsten Brzeski, trưởng bộ phận nghiên cứu vĩ mô toàn cầu của ING cho rằng: “ Những người thuộc Đảng Xanh và Đảng Dân chủ Tự do trong cùng một liên minh sẽ mang lại những nguồn lực sáng tạo mới mà chúng tôi từng có trong trong nội các Chính phủ”.
Chi nhiều hơn, lo lắng để sau?
Các ngân hàng toàn cầu cho rằng kết quả cuối cùng của việc cố gắng giành quyền lực sau cuộc bầu cử giữa các Đảng là không đảm bảo, đồng thời họ cũng khuyên các nhà đầu tư nên chuẩn bị trước hai kết quả tiềm năng: Hoặc là một liên minh của SPD, Đảng Xanh và FDP, hoặc là một chiến thắng sít sao cho liên minh của bà Merkel và Đảng Dân chủ Cơ đốc giáo, do ông Armin Laschet lãnh đạo, cũng có thể sẽ cần hợp tác với Đảng Xanh và FDP.
Phương án trước đây sẽ đánh dấu một bước chuyển biến sang phía Cánh tả, nhưng sẽ bớt kịch tính hơn so với một liên minh giữa Đảng SPD, Xanh và Die Linke cánh tả. Kết quả này có thể tạo ra những nỗ lực tham vọng hơn trong việc phân bổ lại của cải và việc đánh thuế đã bị các nhà phân tích đánh giá thấp và có thể sẽ khiến các nhà đầu tư bất ngờ.
Theo dự báo mới nhất của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế, dù là liên minh nào thì cũng sẽ phải quản lý sự phục hồi đang diễn ra từ đại dịch Corona. Nền kinh tế Đức đang trên đà tăng trưởng, vào khoảng 2,9% trong năm nay và 4,6% vào năm sau sau sau khi chứng kiến mức giảm 4,9% vào năm 2020,
Tuy nhiên, dữ liệu gần đây cho thấy đà tăng trưởng của Đứccó thể không như dự đoán. Chỉ số theo dõi môi trường kinh doanh Ifo chỉ ra rằng tính đến tháng 9 đà tăng trưởng đã giảm ba tháng liên tiếp, theo dữ liệu được công bố hôm thứ Sáu. Sự tăng trưởng chậm lại ở Trung Quốc cùng với đó chuỗi cung ứng gặp khó khăn và giá khí đốt tăng cao có thể làm cho Đức phải trả giá.
Sự thụt lùi này có thể gây thêm áp lực lên các nhà lãnh đạo mới của đất nước trong việc loại bỏ các quy tắc tài khóa nổi tiếng nghiêm ngặt của Đức để họ có thể tiếp tục chi tiêu cho nền kinh tế nội địa.
Đức đã đưa khái niệm " hãm nợ" vào Hiến pháp vào năm 2009, nhằm hạn chế nghiêm ngặt việc vay nợ công sau cuộc khủng hoảng tài chính với một số ngoại lệ. Tuy nhiên, vì đại dịch, các quy định về nợ đã bị tạm ngưng cho đến năm 2023. Chính vì vậy, việc vay nợ của Đức đã tăng vọt, với tỷ lệ nợ trên GDP của nước này tăng mạnh lên 70% vào năm 2020.
Mặc dù tỷ lệ này thấp hơn so với Hoa Kỳ, nơi nợ công hiện được dự báo sẽ vượt quá GDP hàng năm, các Đảng trung dung của Đức mong muốn đưa nền tài chính công của đất nước trở lại trong tầm kiểm soát. Trong khi đó, Đảng Xanh muốn nới lỏng vĩnh viễn các quy định về nợ.
Các chiến lược gia của UBS là Dean Turner và Maximilian Kunkel cho rằng việc hãm nợ - vốn đã trở thành nguyên lý cốt lõi của chủ nghĩa bảo thủ và tài khóa của Đức – có khả năng vẫn được duy trì, vì nếu muốn loại bỏ nó sẽ đòi hỏi sự đồng thuận của 2/3 số ghế trong Quốc hội.
Tuy nhiên, họ kỳ vọng các nhà lãnh đạo mới của Đức sẽ tìm ra những hướng khác để tăng chi tiêu nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng khí hậu, vấn đề đang được quan tâm hơn bao giờ hết sau trận lũ kinh hoàng xảy ra ở nước này vào tháng Bảy vừa rồi.
Turner và Kunkel đãviết trong một ghi chú nghiên cứu gần đây: "Một thỏa thuận chung giữa tất cả các bên là cần thiết để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. Dù liên minh nào nổi lên, nếu họ vẫn tiếp tục tập trung giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, đầu tư xanh "sẽ tăng lên".
Giải quyết vấn đề khủng hoảng khí hậu
Brzeski hy vọng rằng liên minh tới đây, dù bất kể hình thức nào, sẽ tạo ra một phương thức đầu tư đặc biệt nhằm phá vỡ việc hãm nợ, qua đó cho phép tiền đổ vào các sáng kiến xanh.
Tuy nhiên, với một liên minh chính phủ tự do hơn, một số mốc thời gian có thể được dời lên.
Goldman Sachs cho hay trong một lưu ý gần đây: "[Đảng Xanh] có thể sẽ thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh của nền kinh tế Đức như một điều kiện tiên quyết để gia nhập Chính phủ".
Đảng Xanh đã kêu gọi cắt giảm 70% lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính so với mức của năm 1990 vào năm 2030, so với mục tiêu hiện tại của Chính phủ là 65%. Họ cũng muốn các nhà máy than đóng cửa vào cuối thập kỷ này, thay vì vào năm 2038, đồng thời các dòng xe mới cũng phải không phát khí thải vào thời điểm đó.
Điều này có thể gây ra sự xung đột với các doanh nghiệp lớn của Đức. Trong bản cập nhật chiến lược kinh doanh mới nhất của mình, Volkswagen (VLKAF) cho biết họ muốn đạt được 50% doanh số đến từ ô tô điện vào năm 2030, tăng lên gần 100% vào năm 2040.
Nhà nước nên can thiệp sâu đến đâu để có thể tạo ra sự xung đột giữa các thành viên trong liên minh.
Brzeski cho rằng:" Tranh cãi lớn nhất sẽ là: Làm thế nào để bạn thay đổi hành vi của mọi người?" "Bạn làm điều này bằng cách khuyến khích, giáo dục mọi người, hay bạn làm điều này bằng cách tăng các loại giá cả và chi phí?"
Một Chính phủ cánh tả ở Đức cũng có thể dẫn đến việc tăng thuế đối với giới nhà giàu tại Đức, với việc SPD đề xuất một mức thuế mới đối với giới siêu giàu.
Nhưng các ngân hàng đang nhấn mạnh rằng vẫn chưa rõ cuộc bầu cử sẽ diễn ra như thế nào – và CDU bảo thủ hơn vẫn có thể thắng thế, giữ cho nước Đức vững vàng hơn trên con đường kinh tế và tài khóa hiện tại.