Khi người dân Đức đi bỏ phiếu bầu cử ra chính phủ mới, họ có thể mong đợi điều gì ở nền tảng kỹ thuật số tương lai? Các đảng khác nhau hứa hẹn điều gì và tại sao nền kinh tế lớn nhất Châu Âu cần phải bắt kịp?

Để duy trì thế cạnh tranh, Đức cần có tốc độ Internet nhanh chóng ở mọi nơi

Tương lai chính là công nghệ. Khả năng cạnh tranh sẽ phụ thuộc vào khả năng kết nối mạng. Không gì có thể chứng minh điều này rõ hơn là đại dịch COVID, khi trong vòng nhiều tháng, các cơ quan y tế địa phương đã buộc phải gửi số ca nhiễm COVID-19 mới cho cơ quan trung ương. Bên cạnh việc cuộc sống thường ngày bị đảo lộn, điều này cho thấy Đức còn đi sau trong lĩnh vực số hóa và tốc độ truy cập Internet nhanh chóng.

Làm việc tại nhà, tư vấn khám bệnh trực tuyến, học trực tuyến, và việc thực hiện các dịch vụ công mà không gặp mặt trực tiếp đã khiến hệ thống Internet quá tải. Nhiều học sinh phải tự lo cho bản thân và người dân không thể gia hạn thẻ căn cước do nhà nước không chuẩn bị trước những cuộc hẹn online.

Việc thiếu hụt đầu nối cáp quang nhanh từ lâu đã là trở ngại cho các nhà du mục kỹ thuật số, các công ty khởi nghiệp, các công ty ứng dụng công nghệ cao và những người sinh sống ngoài thành phố lớn. Vào ngày 26 tháng 9, các cử tri Đức sẽ lại đưa ra quyết định xem quận sẽ chọn đường lối nào.

Một điều hiển nhiên: Kết nối Internet cần nhanh hơn

Khi nhắc đến số hóa, tất cả các Đảng chính trị đều đồng ý rằng: cần phải nhiều hơn, tốt hơn, nhanh hơn. Điểm khác nhau chỉ ở thời gian, chi tiết, và số tiền họ muốn đầu tư vào các vấn đề này. Nhưng các Đảng đang cung cấp những gì để khai thác cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư?

Lời kêu gọi rõ ràng nhất trong tuyên ngôn bầu cử năm 2021 là tiến hành xây dựng mạng di động 5G và tiếp tục lắp đặt các hệ thống cáp quang mạnh nhất để mọi nơi trên đất nước đều có kết nối Internet nhanh chóng. Mọi hộ gia đình và doanh nghiệp đều phải có quyền truy cập Internet.

Nếu không có nền tảng cơ bản này, các cơ chế khác của tương lai kỹ thuật số đều có thể bị lãng quên. Nó sẽ đòi hỏi phải đầu tư hàng tỷ USD mỗi năm – chỉ để bù đắp cho những năm tổn thất – và nhiều tỷ USD nữa để đạt được các tiêu chuẩn mới nhất. Chính phủ đương thời, bao gồm Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU) của Thủ tướng Angela Merkel, Đảng “anh em” với Đảng CSU tại Bavaria và Đảng Dân chủ Xã hội (SPD), đã làm điều này trở thành trọng tâm rõ ràng. Phe đối lập ủng hộ doanh nghiệp là Đảng Dân chủ Tự do (FDP) và Đảng Xanh cũng coi đây là một vấn đề lớn. Điều này quan trọng bởi bất kỳ Đảng nào cũng đều có thể thành lập một phần của liên minh cầm quyền tiếp theo. Tháng 4 vừa qua, một đạo luật đã được thông qua cho phép mọi người đều có quyền truy cập Internet nhanh, dù cho ý nghĩa của điều này trong thực tế vẫn chưa được biết rõ. Hy vọng rằng kết nối mạng tốt hơn sẽ giúp đất nước cạnh tranh và thu hút nhiều nghiên cứu phát triển hơn, đặc biệt là đối với các lĩnh vực sáng tạo như công nghệ xe không người lái, công nghệ chuỗi-khối, hoặc trí tuệ nhân tạo.

Một vấn đề to lớn: Bộ kỹ thuật số mới

Nhiều người đổ lỗi cho tiến trình số hóa chậm chạp của Đức là do hệ thống chính trị không thống nhất ở nước này. Trong nhiều trường hợp, các bang có tiếng nói hoặc tự đưa ra quyết định về khu vực công cộng và các trường học của họ. Các quy trình phê duyệt xuyên biên giới của các bang rất đơn điệu, tẻ nhạt. Điều này cùng khiến việc tạo dựng kế hoạch trên quy mô toàn quốc trở nên khó khăn và để lại sự chắp vá của các luật lệ khác nhau từ 16 bang của quốc gia này.

FDP và CDU muốn giải quyết vấn đề này và hứa hẹn một Bộ hoàn toàn mới đóng góp cho sự chuyển biến của nền kỹ thuật số. Sau 16 năm nắm quyền, CDU hiện nhận thấy cần có một Bộ để tập trung điều hành và lên kế hoạch kỹ thuật số cho mọi việc. Dù vậy, việc thành lập và vấn đề nhân sự cho một cơ quan chính phủ không hề dễ dàng. Ít nhất, nó có thể thúc đẩy công việc hiện tại được thực hiện lặp lại thành bản sao ở các cơ quan khác nhau. Bộ kỹ thuật số này cũng sẽ thay thế Hội đồng kỹ thuật số có quy mô nhỏ, thành lập vào năm 2018, hoạt động như một cơ quan chính phủ. Nhóm này gồm 10 chuyên gia tình nguyện, tư vấn cho Chính phủ và có nhiệm vụ thúc đẩy cuộc thảo luận đi đúng hướng.

Một vấn đề công khai: Tổ chức và ID

Tuy nhiên, không chỉ các cá nhân hay doanh nghiệp mới được hưởng lợi từ việc tập trung hơn vào công nghệ. Các nhà lãnh đạo của Đảng nhận thấy một nhu cầu lớn và một cơ hội để cải thiện ngành giáo dục. Để dẫn đầu, họ cho rằng tất cả các trường học phải được cung cấp thiết bị công nghệ mới nhất, học sinh cần có quyền truy cập vào các nền tảng học trực tuyến và được trang bị máy tính bảng hoặc laptop.

Có lẽ ít được chú ý hơn việc thành lập một Bộ mới hay các trường học, nhưng không kém phần quan trọng đối với người dân, là cơ chế quản lý hành chính dựa trên giầy tờ hiện đang khá chậm chạp. Mọi thủ tục hành chính đều tương tự như nhau và  thể hiện sự quan liêu. Tất cả các Đảng đều đồng ý rằng tòa thị chính và chính quyền địa phương cần được đưa vào thế kỷ 21.

Theo chỉ số Kinh tế và Xã hội của Liên minh Châu Âu, Đức đứng cuối danh sách xếp hạng những dịch vụ công dân trực tuyến giữa các nước thành viên trong khối. Chỉ có CH Séc, Bulgaria, Hungary, Crotia, Slovakia, Hy Lạp và Romania có xếp hạng kém hơn Đức.

Điều này đòi hỏi những thay đổi và đầu tư rất lớn. Đồng thời, các Đảng muốn đưa định danh điện tử trở thành tiêu chuẩn. Việc này sẽ giúp các cơ quan chức năng quản lý dễ dàng hơn bằng cách cung cấp các dịch vụ online như: thay đổi địa chỉ, đăng ký khai sinh cho trẻ hoặc gia hạn hộ chiếu.

Nếu nhiều thủ tục hành chính theo tiêu chuẩn quốc gia được áp dụng hơn thì việc điền vào các biểu mẫu, đơn đăng ký và chữ ký đều có thể thực hiện online mà không cần phải xếp hàng chờ đợi.

Một vấn đề khó khăn: Bảo mật dữ liệu và CNTT

Nhưng định danh điện tử, dù là thông thường hay liên quan đến chăm sóc sức khỏe, đều có nghĩa là sẽ xuất hiện nhiều dữ liệu hơn như: mã số an sinh xã hội và thuế. Đó là điều mà nhiều người Đức không thích. ID cũng làm người gửi và người nhận dễ bị ăn cắp thông tin, lạm dụng thông tin hoặc tệ hơn thế.

Sau một số cuộc tấn công ngoạn mục của loại mã độc ransomware chống lại các công ty, chính quyền địa phương và các cá nhân, mọi người đều rõ được những rủi ro của hoạt động trực tuyến. Đó là lý do tại sao các bên lãnh đạo cũng đang kêu gọi bảo vệ dữ liệu và bảo mật CNTT chặt chẽ hơn, ví dụ như xây dựng Văn phòng Bảo mật Thông tin (BSI). Các ý tưởng khác là để tạo ra nhiều chuyên gia công nghệ Châu Âu, trí tuệ nhân tạo và cơ sở hạ tầng để hạn chế phụ thuộc vào Mỹ hoặc Trung Quốc.

Nhìn chung, nhu cầu đẩy mạnh kỹ thuật số hóa một cách có tổ chức và an toàn là điều mà hầu hết mọi người dân Đức đều đồng ý. Người thắng cuộc bầu cử sẽ phải nhanh chóng đáp ứng nhu cầu lớn này của đất nước, bởi vì thời đại kỹ thuật số không đợi bất cứ ai.